Panie Mecenasie, w piątek przed skończeniem dyżuru otrzymałam od swojego pracodawcy pismo, w którym oddelegowuje mnie on do pracy na stanowisku pielęgniarki do opieki nad osobami zakażonymi, bądź u których jest podejrzenie zakażenia wirusem SARS CoV-2. Proszę o odpowiedz, czy mój pracodawca miał takie prawo? Przecież jestem położna, nie pielęgniarka. Poza tym mam duże obawy z uwagi, że jestem cukrzykiem. Co w tej sytuacji mogę zrobić?
Szanowna Pani,
W pytaniu nie zostało wskazane na jakiej podstawie jest Pani zatrudniona, a także jaka jest dokładna treść pisma pracodawcy. Postaram się jednak odpowiedzieć, a po szczegółową analizę przypadku, zapraszam do dalszego kontaktu bezpośredniego.
Umowa o pracę.
Jeżeli ze szpitalem łączy Panią umowa o pracę na stanowisku położna, to powierzenie pracy jako pielęgniarka nie wchodzi w zakres przedmiotu tej umowy. Bowiem rodzajem pracy, jaki ma Pani na podstawie umowy wykonywać jest praca położnej. Jednakże teoretycznie istnieje możliwość skierowania Pani do innej pracy bez zmiany warunków pracy i płacy na okres nieprzekraczający 3 miesięcy w roku kalendarzowym, jeżeli jest to uzasadnione potrzebami pracodawcy (art. 42 par. 4 kodeksu pracy).
Czyli przesłankami, oprócz okresu 3 miesięcznego będą: 1) uzasadnione potrzeby pracodawcy, 2) brak obniżenia dotychczasowego wynagrodzenia 3) kwalifikacje pracownika odpowiadają pracy na nowym stanowisku.
Wskazała Pani, że jest Pani położną, a pracodawca kieruje Panią do pracy jako pielęgniarka. Oczywiście musiałbym zobaczyć treść pisma pracodawcy i zakres Pani obowiązków (umowę o pracę), jednakże na pierwszy rzut oka wydaje się, że przesłanka wymieniona wyżej w punkcie 3 nie zaistnieje. W takiej sytuacji ma Pani prawo odmówienia wykonania polecenia, które jest niezgodne z prawem. Co prawda naraża się Pani na to, że pracodawca odczyta art. 42 par. 4 k.p. inaczej i wręczy Pani rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia w trybie art. 52 k.p., jednakże w sądzie pracy będą istniały mocne argumenty za uznaniem je wypowiedzenia za bezskuteczne. Co za tym idzie do przywrócenia do pracy.
Co do argumentów w zakresie cukrzycy, myślę że odpowiednio można byłoby posłużyć się przepisami o skierowaniu do pracy na podstawie decyzji wojewody. Jednym z wyłączeń do pracy przy zwalczaniu epidemii jest zdiagnozowana choroba przewlekła.
Umowa cywilnoprawna.
Gdy pracuje Pani na umowie o świadczenie usług, niezależnie od sposobu jej zawarcia (np. umowa kontraktowa) to zasadniczo wszelkie zmiany czynności muszą odbywać za zgodą obu stron. Stosunek cywilnoprawny ma charakter jednakowo uprawniający dwie strony do podejmowania decyzji (autonomia woli stron). Stąd też będzie miała Pani prawo odmówić. O konsekwencjach jednak takiego działania można powiedzieć dopiero po analizie treści umowy. Zapewne należy spodziewać się, że udzielający zamówienia/zleceniodawca będzie zamierzał umowę wypowiedzieć z uwagi na nieukładającą się współpracę.