Panie Mecenasie, jestem pielęgniarką. Ostatnio w przerwie pracy w szpitalu rozmawiałam z kolegami – lekarzem rezydentem i ratownikiem medycznym w naszej jednostce i jeden z nich nonszalancko wypowiadał się, że jak epidemia się rozprzestrzeni, to on „ucieka” na zwolnienie. Na co drugi, że przecież może być obowiązkowo skierowany do pracy. Czy to prawda? Myślałam, że czasy obowiązku pracy dawno minęły.
Szanowna Pani,
Czasy obowiązku pracy co do zasady minęły, a wolność wyboru pracy, zawodu lub braku takiego wyboru, gwarantuje nam konstytucja. Jednak Pani kolega z pracy ma rację. W przepisach przewiduje się wyjątki, pozwalające na kierowanie do pracy aktem władczym, jakim jest decyzja administracyjna.
Takim przepisem jest art. 47 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, którego treść ostatnio została zmieniona przez ustawę z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie systemu ochrony zdrowia związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19.
Pracownik medyczny w obowiązkowej pracy
Kto może być skierowany do pracy przy zwalczaniu epidemii?
– pracownicy podmiotów leczniczych
– osoby wykonujące zawody medyczne
– osoby, z którymi podpisano umowy na wykonywanie świadczeń zdrowotnych,
– lekarz stażysta
– lekarz odbywający staż specjalizacyjny („rezydent”)
Kto wydaje decyzję? Co z niej wynika?
Wojewoda (gdy decyzja dotyczy pracy na terenie województwa, w którym osoba posiada miejsce pobytu lub jest zatrudniona) lub Minister Zdrowia (gdy praca ma być wykonywana poza województwem), a w przypadku lekarzy stażystów i rezydentów, także pracodawca, jeżeli wojewoda nie wyda takiej decyzji. Od decyzji przysługuje odwołanie, jednakże nie wstrzymuje ono jej wykonania (obowiązek trwa od wydania). Decyzja może być przekazana w każdy możliwy sposób zapewniający dotarcie do adresata, w tym ustnie. Decyzja o skierowaniu do pracy przy zwalczaniu epidemii stwarza obowiązek pracy przez okres do 3 miesięcy.
Kogo nie można skierować?
Wyłączeni spod brzmienia przepisów w zakresie pracy obowiązkowej są:
1) osoby, które nie ukończyły 18 lat bądź ukończyły 60 lat;
2) kobiety w ciąży;
3) osoby samotnie wychowujące dziecko w wieku do 18 lat;
4) osoby wychowujące dziecko w wieku do 14 lat;
5) osoby wychowujące dziecko z orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego;
6) osoby, u których orzeczono częściową lub całkowitą niezdolność do pracy;
7) inwalidzi i osoby z orzeczonymi chorobami przewlekłymi;
8) osoby, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 31 lipca 1981 r. o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe (Dz. U. z 2019 r. poz. 152), oraz posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej.
W przypadku osób wychowujących dzieci powyżej 14 lat, którym przysługuje władza rodzicielska, do pracy przy zwalczaniu epidemii może zostać skierowana wyłącznie jedna z nich.
Zapraszam do zadawania pytań, komentarzy i kontaktu indywidualnego.